Hoe verbeter je teamdynamiek?
Een bespreekbare onderstroom in 3 stappen!
De groepsdynamiek verbeteren zorgt voor een betere ontwikkeling en samenwerking binnen teams. Vaak blijven teamdynamieken onzichtbaar en onuitgesproken. Met team coaching haal je de onderstroom naar boven. Je creëert een veilige omgeving waarin alles bespreekbaar en dus ook werkbaar wordt.
Christine Esteingeldoir
Wil je de teamdynamiek verbeteren binnen je organisatie? Dan is het belangrijk om niet alleen te kijken naar gedrag en prestaties (de bovenstroom), maar ook naar de onzichtbare onderstroom. Die bepaalt in grote mate hoe teams écht functioneren: van misverstanden tot spanningen en onbenutte samenwerking. In onze teamcoaching opleiding leer je hoe je deze dynamieken herkent en bespreekbaar maakt.
Of je nu leidinggevende bent of teamcoach, het kunnen benoemen van teamdynamieken is belangrijke voor teamontwikkeling en samenwerking.
In dit artikel ontdek je:
- Wat is een teamdynamiek?
- McClelland voor teamontwikkeling
- 1. Bovenstroom - Zichtbare groepsdynamiek
- 2. Onderstroom – Onzichtbare groepsdynamiek
- Teamdynamiek verbeteren met team coaching
- 1. Verborgen groepsdynamieken ontdekken
- 2. De onderstroom bespreekbaar maken
- 3. Eigen ijsberg begrijpen & perceptie aanpassen
Wat is een teamdynamiek?
Psycholoog Kurt Lewis onderzocht doorheen zijn levensloop verandering en groepsdynamica. Binnen teams nemen mensen vaak een bepaalde rol met bijhorende gedragsuitingen aan. Teamdynamiek is het effect dat dit gedrag heeft op andere teamleden.
Iedere persoon in het team heeft zijn eigen perspectieven, doelen, behoeftes,… die het gedrag van anderen beïnvloeden. De één zijn gedrag zal bijvoorbeeld zorgen voor een bepaalde interpretatie en gedragsuiting bij een ander teamlid. Dat kan zowel enthousiasmerend als vervelend werken.
McClelland voor teamontwikkeling
Het ijsbergmodel van McClelland omschrijft elk individu als een ijsberg. We kunnen enkel waarnemen wat zich boven de waterspiegel afspeelt. Dit verwijst naar het gedrag van iemand.
Toch bevindt het grootste deel van de ijsberg zich in de onderstroom. Hier spelen onze gedachten en emoties. De grootste miscommunicatie in teams ontstaat wanneer we aannames doen over andermans drijfveren. Deze aannames komen vaak voort uit onze eigen ijsberg en dus de manier waarop we denken, voelen en doen.
In onze teamcoaching opleiding helpen we deelnemers om deze patronen bij zichzelf (en hun teams) te herkennen en bespreekbaar te maken. Zo ontstaat er openheid, vertrouwen en gebruik je de echte kracht van een team.
Meer inzicht in verborgen teamdynamieken? Ontdek onze teamcoaching opleiding!
Bovenstroom – Zichtbare groepsdynamiek
De bovenstroom verwijst naar het waarneembare of wat we DOEN. In teams is dit gedrag maar ook de kennis en vaardigheden van teamleden. Wat we doen wordt dus beïnvloed door de manier waarop we denken en voelen. Met andere woorden, de onderstroom.
Ook de teamdynamiek heeft zichtbare elementen. Zaken zoals de organisatiestructuur, rolverdeling, taakomschrijving en werkprocedures helpen teams om verwachtingen beter te begrijpen en in te vullen.
Onderstroom – Onzichtbare groepsdynamiek
De onderstroom verwijst naar de onzichtbare groepsdynamiek. We kunnen namelijk niet waarnemen wat iemand anders denkt of voelt. Het is voor iedereen een individuele ervaring die vaak onuitgesproken blijft. Wat we denken en voelen beïnvloedt echter wel ons gedrag. Dit gedrag beïnvloedt op zijn beurt weer de onderstroom van iemand anders.
De teamdynamiek omvat ook onzichtbare elementen. Denk bijvoorbeeld aan vooronderstellingen, ongeschreven regels, gedeelde normen en overtuigingen en zelfs culturele aspecten die de perceptie van teamleden beïnvloeden.
Teamdynamiek verbeteren met team coaching
Verborgen groepsdynamieken ontdekken
In onze teamcoaching opleiding leer je om verborgen groepsdynamieken te ontdekken door met volledige aandacht en zonder oordeel te luisteren. Zo kan je vaak frictie aanvoelen door de volgende factoren:
- Actief luisteren – Luister niet alleen naar wat er gezegd wordt, maar ook de manier waarop. Wat voor intonatie gebruikt men? Hoe overtuigd, luid, snel praat de persoon?
- Lichaamstaal – Wat voor bewegingen, gezichtsuitdrukkingen maakt de persoon? Herken je iets aan de lichaamshouding of het oogcontact?
- Gevoel – Vaak voelen we het aan wanneer iets niet klopt, gebruik dus je intuïtie! Ervaar je spanning of twijfel?
- Doorvragen – Vervolgens kan je doorvragen of jouw gevoel inbrengen als hypothese. Bijvoorbeeld: “Kan het zijn dat je…? Wat denk jij?” of “Het lijkt alsof… Klopt dat?”
Wil je graag zelf de teamdynamiek verbeteren? Ontdek onze teamcoaching opleiding!
De onderstroom bespreekbaar maken
Hoe maak je de onderstroom bespreekbaar in teams? Eerst moet je zorgen voor een veilige omgeving. Dat wil zeggen dat teamleden kunnen vertellen zonder oordeel of interpretatie. Het is simpelweg een vaststelling van de feiten.
Wanneer teamleden iets willen uiten over hun eigen gevoelens doen ze dit zonder anderen verantwoordelijk te stellen. Doen ze dit wel, dan spreken we van een drama-driehoek. Dit belemmert verdere teamontwikkeling. Het vraagt vertrouwen en openheid die in de beste scenario’s worden uitgedragen door de leider en het rolmodel van het team.
In onze teamcoaching opleiding oefenen we uitgebreid met deze communicatieprincipes. Deelnemers leren om de ‘onderstroomtaal’ van een team te spreken én anderen daarin mee te nemen.
Je eigen ijsberg begrijpen & perceptie aanpassen
Ten slotte is het belangrijk om zelfinzicht en bewustzijn te vergroten. Teamdynamiek verbeteren begint namelijk bij jezelf. Welke rol speel jij in dit geheel?
In onze teamcoaching opleiding gebruiken we modellen zoals de ijsberg om de gedeelde verantwoordelijkheid van het team te duiden. Het kan echter ook dienen om jouw eigen ijsberg (en de interactie met anderen) beter te begrijpen.
Door onze eigen ijsberg te begrijpen leren we onze eigen behoeften kennen. McClelland koppelt in zijn motivatietheorie namelijk onze gedragsuitingen en onderliggende drijfveren terug aan behoeften zoals invloed, connectie, prestatie en vermijding.
