Hoe vorm je een zelfbeeld? De kracht van zelfconcepten!
Zelfconcepten zijn overtuigingen over ons ‘zelf’ die vast staan. Het zijn vaak conclusies die we getrokken hebben uit eerdere persoonlijke ervaringen. Deze zelfconcepten dragen natuurlijk ook bij aan ons zelfbeeld. Afhankelijk van wat we over onszelf geloven hebben we een positief of negatief zelfbeeld. Maar hoe ontstaat een laag zelfbeeld, en wat kan je doen om een positief zelfbeeld te ontwikkelen?
- Wat is een zelfconcept?
- Hoe ontstaat je zelfbeeld– De betekenis van je zelfbeeld
- Soorten zelfbeeld
- Hoe kan je een positief zelfbeeld ontwikkelen?
Abonneer op ‘The Shift Nieuwsbrief’ en sluit je aan bij 1000+ coaches, leiders & ondernemers voor maandelijkse tools, tips & inzichten!
Wat is een zelfconcept?
Een zelfconcept is een beeld of overtuiging over jezelf die vaststaat. Dat wil dus zeggen dat deze overtuiging niet meer evolueert. Een zelfconcept herken je vaak aan de uitspraak: “Ik ben zo.” Je ziet dit als een realiteit waaraan je niets meer kan veranderen. Met andere woorden, je reduceert jouw zelfbeeld naar 1 conclusie.
Hoewel zelfconcepten je soms kunnen dienen, kunnen ze ook jouw potentieel limiteren. Je identificeert jezelf namelijk met een karaktereigenschap of voorkeursstijl die niet persé representatief is tegenover de realiteit. Toch houden we hier vaak vast aan het gekende en voorspelbare omdat het comfortabel aanvoelt.
Hoe ontstaat je zelfbeeld?
Een zelfbeeld is het beeld of imago dat je over jezelf vormt op basis van verschillende opvattingen, overtuigingen en zelfconcepten die voortkomen uit persoonlijke ervaringen. Een zelfbeeld wordt gevormd door (vaak onbewust) conclusies te trekken uit eerdere ervaringen. Deze conclusies zijn echter, net zoals bij zelfconcepten niet altijd evenredig met de realiteit.
Soorten zelfbeeld
Innerlijk zelfbeeld
Hoe kijken we naar onszelf? Welke gedachten of overtuigingen hebben we die ons zelfbeeld beïnvloeden? Hoe ziet de ideale versie van jouw zelfbeeld eruit? Wat doet die anders?
De manier waarop je naar jezelf kijkt hangt natuurlijk ook af van waarin je gelooft, of welke overtuigingen je hebt meegekregen in jouw opvoeding. Waar kijk je naar op? Wie is voor jou een rolmodel? Vaak gaan we onszelf onbewust vergelijken met anderen en op basis daarvan conclusies trekken over onszelf.
Sociaal zelfbeeld
Hoe denken we dat anderen naar ons kijken? Een groot deel van ons zelfbeeld wordt gevormd door onze sociale omgeving. Het is namelijk de sociale context die bepaalt wat gezien wordt als wel of niet oké. Uiteindelijk presenteren mensen vaak de beste versie van zichzelf. Dit is echter een ‘masker’ dat we opzetten. Iedereen wil ten slotte geaccepteerd worden en erbij horen.
Ons sociaal zelfbeeld kan echter ook dienen. Een kind leert bijvoorbeeld op basis van de feedback die hij krijgt van andere mensen. Zo ontdekt het welk gedrag goed of niet goed is.
Positief zelfbeeld
Een positief zelfbeeld zorgt voor meer zelfvertrouwen en overtuigingskracht. Eigenlijk gaat het vooral over het geloof en overtuiging die je hebt in jezelf en jouw vermogen om iets te realiseren. Wanneer je een positief zelfbeeld hebt is ook jouw innerlijke dialoog positiever. Hierdoor ga je minder op zoek naar de goedkeuring van anderen en krijg je een groter gevoel van eigenwaarde.
Negatief of laag zelfbeeld
Een negatief of laag zelfbeeld is vaak het resultaat van enkele traumatische ervaringen. Het vermindert je gevoel van eigenwaarde en zorgt in het algemeen voor veel onzekerheid. Je trekt jezelf en jouw capaciteiten bijvoorbeeld veel in twijfel. Mensen met een laag zelfbeeld hebben echter meer in hun mars dan ze zich zelf kunnen inbeelden.
Hoe kan je een positief zelfbeeld ontwikkelen?
Een positief zelfbeeld ontwikkelen begint bij jouw beeld verruimen. Onze overtuigingen komen voort uit ervaringen. Wat we meemaakten is echter niet altijd representatief voor de realiteit. Durf jouw angsten en overtuigingen op de proef te stellen.
“One bad chapter doesn’t mean your story is over.”
Daarbij kan afgekeurd gedrag in de ene context, dan weer aangemoedigd worden in een andere context. Zo leren velen van ons als kind het af om te veel vragen te stellen. Wanneer je echter in een probleem-oplossende rol terechtkomt binnen een organisatie kan diezelfde vaardigheid om veel vragen te stellen, enorm hard van pas komen!
Het gaat dus om bewust te worden over jouw negatieve gedachten zodat je deze kan ombuigen naar iets positiefs. Heb je bijvoorbeeld een hekel aan publiek spreken? Ga dan op zoek naar de onderliggende reden! Kreeg je ooit een black-out? Misschien was je gewoon niet genoeg voorbereid! Ontdek welk zelfconcept of overtuiging hierachter schuilt. Bekijk dit als een kans om te groeien en jouw angsten te overwinnen!
Geef jezelf de tijd en energie om jouw zelfvertrouwen op te bouwen. Uiteindelijk zal je door het opdoen van nieuwe ervaringen steeds meer aan zelfvertrouwen winnen. Door deze shift in perceptie zal je ook makkelijker complimenten aanvaarden, wat opnieuw bijdraagt aan een beter zelfbeeld.
Afstappen van jouw oude gewoontes en overtuigingen is niet eenvoudig. Jouw zelfconcepten en zelfbeeld veranderen vraagt een shift in energie. Het vraagt moed en doorzettingsvermogen om dit te doen. Je moet namelijk opnieuw bewust keuzes leren maken. We zijn zoveel meer dan wat we denken, voelen en doen. Wij bepalen zelf onze limieten!
Stel jezelf de vraag: “Dient deze overtuiging mij nog?” Zo niet, creëer dan nieuwe overtuigingen die jou in jouw kracht zetten!
Bouw mee aan een zelf-vervullende & bekrachtigende identiteit! Ontdek het ‘Breakthrough Coaching’ programma!
