Over ego's en samenwerking

‘Hij heeft een groot ‘Ego’ zegt Jolien, mijn coachee. Op de vraag “wat wil dit zeggen voor je?” antwoordt zij :”hij is zo arrogant, over van zichzelf. Hij denkt dat hij de beste is, dat de wereld aan zijn voeten ligt. En hij is zo competitief! Hij ziet niet dat wij hiervan afzien”. Als ik vraag om zijn kwaliteiten te benoemen, kan ze er amper enkele opsommen. Terwijl ik me afvraag waar de empathie van haar naar hem toe gebleven is, schiet mij opeens de vraag te binnen die ik al lang expliciet wil stellen : ‘wat is dat eigenlijk, het Ego’? Het valt me op dat daar zo veel verwarring rond heerst. Daarom dit artikel, want als mijn collega schrijft over ‘bezieling en over ‘de Ziel’, dan ook eentje rond het Ego. Het Ego is het voertuig van de ziel. De ziel heeft een gezond ego nodig waardoor ze haar aspiraties in de wereld kan zetten. Niets mis dus met een ‘gezond ego’. We hebben het allemaal, maar de meeste mensen begrijpen niet echt wat het Ego is. Ideeën krijgen handen en voeten dankzij het ego. Het geeft ons daadkracht en zet ons aan tot handelen. Het wordt pas problematisch als ons ego ons vastzet in valse identificaties. Volgens Eckhart Tolle, de schrijver van de twee meest invloedrijke ‘spirituele’ boeken van onze tijd hebben de meeste mensen zichzelf zó volledig geïdentificeerd met die stem in hun hoofd – die onophoudelijke stroom onvrijwillige en dwangmatig gedachten plus de emoties die daarmee gepaard gaan – dat je zou kunnen spreken van ‘bezeten door hun geest'.

Waarom mensen dit doen? Voorspelbaarheid – zekerheid – comfort – zelfbeeld – zijn de belangrijkste drijfveren hiertoe. Vooral als we onbewust in het ego verhaal meestappen, duwen we niet enkel ons denken, doen en zijn, maar ook onze biologie in het mechanisme van ‘overleving’. Matt Kahn zegt hierover ‘ongeveer 70% van de mensen loopt rond met een over-gestimuleerd centraal zenuwstelsel’ Dat zorgt ervoor dat we in een kramp schieten en reageren vanuit angst en zelfbescherming, over-geïdentificeerd met een gedacht, een visie, een deel van ons, een resultaat of een gevoel. Telkens als iemand zegt ‘ik ben zo’ of ‘het is nu eenmaal zo, ik weet het’. ‘Ik ben anders’ speelt er een valse identificatie, gegenereerd door een ongezond ego. Een tip voor allen die er meer wensen over te weten: Dr Joe Dispenza, neuroloog, schreef het boek: ‘breaking the habbit of being yourself’ en stelt onze neiging tot identificaties aan de kaak.

Waar Jolien, en vele anderen met haar, nog niet over nadacht is hoezeer zij zichzelf gevangen zet in het door haar ego opgelegde zelfbeeld van ‘empathische, helpende dame’ en ‘het slachtoffer van ’ waardoor ze zichzelf beperkt tot een uiterst reactieve en zelfs passieve rol.

Typische ego strategieën zijn: vergelijken met anderen of met ‘het ideale ik.’ Ook nog: het grote gelijk waarbij we er volledig zeker van zijn gelijk te hebben en de andere helemaal fout. Maar evenzeer het beschuldigen - veroordelen – vervallen in emoties zoals schuld/schaamte/spijt en dichtklappen,  het zijn allemaal afweermechanismes, gegenereerd vanuit een overprikkeld zenuwstelsel.

De vraag is niet zozeer of je ego je vasthoudt in één of andere identificatie, de vraag is eerder voor hoelang je erin blijft steken. Door op een radicale manier eerlijk te zijn met jezelf, kan je vaststellen waar je je bevindt. Het goede nieuws: je kan dit veranderen! Je kan ervoor kiezen om een nieuw aspect van jezelf tot leven te laten komen, een ruimer denkbeeld te krijgen waardoor je beter kan relativeren, aanpassen, veerkracht kan ontwikkelen. Door een houding van rust en kalmte aan te leren.  Dat is niet zo moeilijk, maar wie ben je dan eigenlijk écht?   

In september starten wij een opleiding ‘Heartcentered Leadership’ waarin we de integratie van een gezond Ego als topic zullen bespreken. Hoe meer medewerkers zich bewustworden van de mechanismen waarin ze gevangen zitten, hoe makkelijker ze die kunnen overstijgen en zo een betere versie van zichzelf neerzetten. Hoe meer medewerkers hierin slagen, hoe beter de kwaliteit van samenwerken wordt.