Loskoppelen van het werk - Het belang van (en recht op) deconnectie!

Werk is een belangrijk onderdeel van ons leven. We besteden er niet alleen een groot deel van onze tijd, maar ook energie. In ruil krijgen we voldoening, financiële middelen en een kanaal voor zelfontwikkeling-en actualisatie. Toch is te veel van het goede nefast voor jouw welzijn, en ja, dus ook jouw productiviteit op de werkvloer. Kan jij volledig deconnecteren van het werk? En hoe denk jij over zelfzorg en het recht op deconnectie?

• Wat is de betekenis van deconnecteren?
• Waarom is deconnectie belangrijk?
• Wat is het recht op deconnectie?
• Hoe deconnecteren van het werk?
• Loskoppelen om te herladen
• Deconnectie en zelfzorg stappenplan

Wat is de betekenis van deconnecteren?

Deconnecteren is het vermogen om volledig los te koppelen van het werk. Dit op alle verschillende vlakken: mentaal, fysiek, digitaal,… In plaats van na een lange en stressvolle dag te blijven piekeren over wat er allemaal fout ging (het verleden) of wat er nog te wachten staat (de toekomst), leer je volledig genieten van het ‘hier en nu’.

Deconnectie is dus niet ’s avonds nog de emails of planning checken wanneer de kinderen in bed liggen. Vaak is alleen het lezen van een email al voldoende om er een hele tijd mee bezig te zijn. Zo beïnvloedt je niet alleen jouw gedachten en humeur, maar ook jouw slaap en algemeen herstelproces.

Ten slotte draait deconnectie ook rond jezelf ontdekken en ontplooien in dimensies buiten het professionele leven. Onthoud: je doet jouw job, je bent niet jouw job. Veel mensen identificeren zich (en dus ook hun eigenwaarde) met wat ze doen. We zijn echter zoveel meer dan dat!

Waarom is deconnectie belangrijk?

Als je nooit volledig kan deconnecteren van het werk krijg je nooit de kans om opnieuw op te laden. Zo blijf je dag in dag uit overprikkelt en zal je uiteindelijk stress-of burn-out klachten krijgen. Sterker nog. 64% van de Belgische werknemers heeft moeite met deconnecteren. Ook organisaties ondervinden hiervan de impact. Denk bijvoorbeeld aan langdurige afwezigheid, hoger verloop,…

Daartegenover werkt een zelfstandige in België gemiddeld 57 uur per week. Ook hier is de impact enorm groot. Zo beïnvloedt je niet alleen jouw eigen leven, maar ook dat van de mensen rondom jou. Door buiten de werkuren volledig te deconnecteren van het werk kan je beter loslaten, herstellen en opladen. Zo kan je ook tijdens de werkuren productiever en met meer motivatie aan de slag!

Wat is het recht op deconnectie?

De Belgische regering wil dan ook werk maken van het ‘Recht op deconnectie’. Dit zou gaan over een reeks maatregels die vooral digitale bereikbaarheid buiten de werkuren reguleren. Zo is er meer ruimte voor zelfzorg op en naast het werk.

Hoe deconnecteren van het werk?

Maatschappelijke trends en ontwikkelingen zoals digitalisering, thuiswerk en de recente pandemie maken het natuurlijk niet eenvoudig om te deconnecteren. De grenzen tussen werk en privé vervagen, waardoor je nooit 100% in één kanaal kan focussen.

Het is dus belangrijk voor jouw zelfzorg om je eigen grenzen te herkennen en duidelijk te stellen. Zo zijn er verschillende vormen van deconnectie:

• Fysiek – Verander de fysieke locatie. Het kantoor verlaten is voor velen een ritueel om de dag, en dus ook het werk af te sluiten. Wanneer je van thuis werkt moet je iets creatiever zijn. Je kan bijvoorbeeld jouw thuiskantoor ombouwen, of jouw laptop uit het zicht of op een moeilijk bereikbare plek leggen.
• Mentaal – Verleg de focus op iets anders. Spendeer tijd aan zelfzorg activiteiten of gewoontes om je gedachten te verleggen. Denk bijvoorbeeld aan meditatie, natuurwandelingen, ademhalingsoefeningen of sporten. Door je aandacht ergens anders te richten kan je deconnecteren van het werk. Daarbij helpt het ook om de bijkomende emoties te reguleren.
• Digitaal – Stop met altijd bereikbaar te zijn, of bereikbaarheid te hebben. Vaak spenderen we onbewust meerdere uren per dag op onze smartphone. Laat je GSM eens thuis als je weg gaat. Of speel met je instellingen en limiteer notificaties, zet hem op vliegtuigmodus, of koop een analoog model.
• …

Loskoppelen om te herladen

Deconnecteren van het werk is dus vooral de context veranderen. Dat is dus ook waarom een vakantie, of retreat zo effectief is. Het trekt ons fysiek weg uit de dagelijkse routine en gewoontes!

Wil je garanderen dat je tijdens jouw vakantie volledig deconnecteert? Bereid dan al voor je vertrekt alles voor! Communiceer met medewerkers dat je niet bereikbaar bent, voorzie een back-up of afwezigheidsbericht en las een inhaalperiode in vlak voor en na jouw vakantie.

Anderzijds is tijd op zich ook een belangrijk aspect. Je kan niet verwachten om in 1,2,3 weer opgeladen te zijn. We zien vaak hoe ambitieuze mensen hun vrije tijd volsteken met extra hobby’s en activiteiten. Maar neem je wel voldoende tijd voor zelfzorg? Heb je nog tijd om je te vervelen?

Deconnectie en zelfzorg stappenplan

1) Bewustwording

Naar gewoonte draait de eerste stap in het proces rond bewustwording. Herken jij jouw triggers en limieten? Wat zorgt voor een automatische stressreactie? Wanneer overschrijdt jij jouw limieten? En wat is hiervan het gevolg?

2) Adempauze

Pauzeer het moment voordat je in een automatische reactie schiet. Neem vervolgens een diepe adempauze. Doe ten slotte een stap achteruit en reflecteer. Hoe kan je beter reageren?

3) Shift!

Neem een bewuste keuze om te deconnecteren. Wat kan je doen om jouw energie opnieuw te reguleren en tot rust te komen? Welke nieuwe gewoonte kan je aanleren om jouw automatische reactie te vervangen? Het is namelijk eenvoudiger om een nieuwe gewoonte aan te leren, dan een oude af te leren. Denk bijvoorbeeld aan zelfzorg activiteiten!

Deze gewoontes of rituelen vragen in het begin veel alertheid en bewustzijn. Maar wanneer je de dagelijkse gewoonte creëert om te ontkoppelen en deconnecteren van het werk zal het op termijn vanzelf gaan. Bouw jij mee aan gezondere organisaties?