Wat is zelfzorg op het werk? 3 tips om jouw grenzen te bewaken!

Wat is zelfzorg op het werk? Zelfzorg is het vermogen om voor jezelf te zorgen. Dit enerzijds door bewust te worden van je eigen noden, behoeften en grenzen. Anderzijds door deze grenzen te bewaken en gericht aandacht te besteden aan zelfzorg activiteiten. Neem jij voldoende de tijd om te vertragen en jouw mentaal, fysiek en emotioneel welzijn te reguleren? Laat je in dit artikel inspireren door verschillende zelfzorg voorbeelden, tips en een zelfzorg checklist!

• Wat is zelfzorg (op het werk)?
• Zelfzorg voorbeelden & activiteiten
• 8 levensgebieden
• 3 zelfzorg tips - Hoe jouw grenzen bewaken?
• De ultieme zelfzorg checklist

Wat is zelfzorg (op het werk)?

Wat is zelfzorg? Het woord zegt het zelf: je zorgt voor jezelf. In de essentie draait zelfzorg rond het erkennen & bewaken van je eigen grenzen en limieten. Dat wil ook zeggen dat je bewust tijd, of energie vrij maakt om je toe te leggen op jouw eigen fysiek, mentaal en emotioneel welzijn.

Helaas merken we dat we in onze cultuur, opvoeding en levensloop afleren om naar ons lichaam te luisteren. We blijven doorgaan en negeren hierdoor vaak signalen van overprikkeling:

• Fysiek – Aantal uren gewerkt, tijd op telefoon, weekendwerk,…
• Mentaal – Overdosis aan informatie, vergeetachtigheid, overbelasting,…
• Emotioneel -Prikkelbaar, stemminswisselingen, uitputting,…

Op lange termijn kan dit echter serieuze gevolgen hebben zoals een gebrek aan zelvertrouwen of eigenwaarde. Het is dus belangrijk om met deze signalen aan de slag te gaan. Blijf lezen en leer hoe je grenzen kan herkennen, aangeven en reguleren!

Zelfzorg voorbeelden & activiteiten

Zelfzorg activiteiten zijn acties of handelingen die jou opnieuw energie geven. De invulling hiervan is voor iedereen anders. Of het nu een dag platte rust, een goed boek, of een mooie natuurwandeling is... Kortom, zelfzorg activiteiten helpen je ontspannen en herladen.

Mensen die tijd maken voor zelfzorg activiteiten hebben minder stress en verbeteren hun algemeen welzijn. Ze luisteren naar de signalen van hun lichaam en zoeken bewust methoden om te ontspannen, en positiever naar zichzelf en de wereld te kijken.

Enkele voorbeelden van zelfzorg zijn:

• Mentale zelfzorg – Positieve affirmaties, dankbaarheid,…
• Fysieke zelfzorg – Sport, beweging,…
• Emotionele zelfzorg: expressie, ontspanning,...

Krijg inspiratie meer zelfzorg voorbeelden en tips in de checklist onderaan!

8 levensgebieden

Welke handelingen kan jij vanaf vandaag nemen om jouw welzijn te verbeteren? Zijn er signalen die je herkent maar nog niet mee aan de slag bent geweest? En wat betekent zelfzorg voor jou?

De 8 levensgebieden zijn domeinen waar we tijd investeren om een vervullend leven te leiden. Er zijn verschillende interpretaties van het model. Wij definiëren 8 levensgebieden waarin je grenzen kan bewaken:

1. Fysiek – Beweging, voeding, slaap, rust, hygiëne,…
2. Mentaal/cognitief – Logisch denken, mindfulness, creativiteit, motivatie, gedachten,…
3. Emotioneel – Herkennen, onderzoeken en reguleren emoties,…
4. Professioneel – Welzijn op het werk in organisatie, team, rol, financieel,…
5. Sociaal – Behoefte aan connectie, acceptatie, gelijkgestemden,…
6. Ontspanning – Reflectie, plezier, comfort & zekerheid, loslaten, expressie…
7. Zelfontwikkeling – Leer-en ontwikkelingsdoelen, kennis, vaardigheden,…
8. Spiritueel – Zingeving, waarden, overtuigingen, hogere doelen, drijfveren en visie

Afhankelijk van jouw persoonlijke situatie en doelen kan je meer aandacht richten op bepaalde zelfzorg activiteiten. Je kan ook voorbij de 8 levensgebieden denken. Vaak proberen we echter te over-optimaliseren terwijl we de basis fundamenten nog niet onder de knie hebben. Je mag bijvoorbeeld alle productiviteitstips toepassen, zonder fundamenten als goede slaap zal je nooit jouw volste potentieel bereiken.

3 zelfzorg tips – Hoe jouw grenzen bewaken?

Dus hoe kan je jouw grenzen bewaken? Ontdek hieronder 3 zelfzorg tips!

1) Bewustwording & grenzen stellen

Eerst en vooral is het belangrijk om bewust te worden van jouw eigen grenzen. Welke signalen negeer je al te lang? Rust is essentieel. Je kan niet blijven pushen wanneer je mentaal of fysiek uitgeput bent. Wat kan je of wil je niet en waarom? Waar wil je geen tijd of energie in steken? Ontdekken waar je grenzen liggen kan je dus ook zien als onderdeel van zelfzorg activiteiten.

2) Grenzen bewaken & aangeven

Vervolgens is het even belangrijk om jouw grenzen te bewaken:

• Tegenover jezelf: Vaak willen we onszelf buiten onze comfortzone blijven pushen. Het is echter belangrijk om ook jouw eigen grenzen te aanvaarden. Te vaak identificeren we onszelf met wat we doen. We hangen een soort van conditionele voorwaarde aan onze zelfliefde: “Ik ben pas goed genoeg als ik iets doe of iets bereik.” Je bent echter zoveel meer!
• Tegenover anderen: Leer je grenzen aangeven tegenover anderen. Je kan dit doen door met het 4G feedback model ook jouw onderliggende, en dus onzichtbare, gedachten en emoties mee te delen.

Het loont om af en toe grenzen te verleggen om zo jouw comfortzone uit te breiden. Wanneer je echter te lang en te veel overprikkeld wordt krijg je het omgekeerde effect.

3) Jezelf reguleren

Ten slotte is het belangrijk om methodes te vinden om jezelf te reguleren. Met andere woorden: hoe kan je ontspannen, afkoelen of loslaten? Jezelf reguleren begint bij het aanvoelen en herkennen van signalen. In plaats van hier in een automatische reactie te schieten doe je het tegenovergestelde:

1. Je vertraagt. Verwittig jouw omgeving en neem afstand.
2. Je kalmeert. Ademhaling is de reset knop van het lichaam. Een diepe zucht verhoogt onze zuurstoflevels en zorgt ervoor dat we een energetische herstart krijgen. Het helpt ons letterlijk om gevoelens los te laten of af te schudden.
3. Je reguleert. Ontdek methoden om jezelf te reguleren zodat je opnieuw met een frisse blik kan terug komen.

Onlangs zagen we prachtige voorbeelden van zelfzorg en regulatie tijdens een groepsgesprek met een klant:

“Het onderlinge gesprek tussen managers werd even oververhit. Voordat er zware woorden konden vallen stelde één manager zich recht en zei “Ik ga even een wandeling maken voor ik terug kom om hier een antwoord op te geven.” Hoewel de rest van h et team eerst raar opkeek, bleek al snel duidelijk dat verderzetten in het moment alleen zou leiden tot meer frustratie of spijt. Wanneer de manager terugkwam was iedereen al wat meer bedaard. De manager werd zelfs toegejuicht voor zijn beslissing en zelfcontrole! “

1. De manager kent zijn grenzen en grijpt in voor de situatie escaleert.
2. Hij geeft zijn grenzen aan bij het team op een kalme, objectieve manier.
3. De manager neemt afstand & gebruikt zelfzorg activiteiten om terug tot rust te komen.
4. Ten slotte komt hij terug met een frisse, neutrale blik op de feiten.

Creëer een open feedbackcultuur als basis voor veerkrachtige & high performing teams! Sluit je aan bij de Teamcoaching Masterclass!

De ultieme zelfzorg checklist!

Hoe goed draag jij zorg voor jezelf? Deze zelfzorg checklist heeft 3 reflectievragen voor elk levensgebied. Zo krijg je inzicht in welke zelfzorg activiteiten je nog meer aandacht kan besteden! Dus, wat kan je doen om jouw welzijn te verbeteren? Ontdek alle zelfzorg voorbeelden en tips hier:

Het is algemeen geweten dat zelfzorg cruciaal is voor welzijn. Toch besteden we er weinig tijd of aandacht aan. Wanneer een boog altijd gespannen staat verliest hij zijn kracht, hij is overspannen. Hetzelfde geldt bij ons. Er is helemaal niets mis met hard werken en daar ten volste voor gaan! Maar om dat tempo vol te houden moet je minstens evenveel tijd besteden en oprecht ontspannen.

Kortom, twee stappen achteruit, één vooruit. Welzijn is voor iedereen anders maar vaak komt het neer op het leiden van een gebalanceerd leven. Als mens hebben we slechts een beperkte dosis energie. In plaats van je te laten leiden door de snelheid van het leven kan je bewust kiezen waar je jouw energie in steekt. In zelfzorg bijvoorbeeld!