De voor & nadelen van het parallel proces in coaching & supervisie

05/04/2023

Het parallel proces is één van de vele coaching en supervisie methodieken die reflectie en bewustwording uitlokken. Hierbij trek je een parallel tussen een situatie in het verleden en de problematiek of leervragen in het ‘hier en nu’. Wat lokt emotionele reacties uit in het gesprek? Is er sprake van een gewoonte, automatische reactie of patroon die jou niet dient? En wat schuilt hier achter?

Wat is het parallel proces in coaching en supervisie?

We spreken van een parallel proces wanneer er een overeenkomst is tussen de problematiek of leervragen in het ‘hier en nu’ met wat er ‘daar en dan’ gebeurt. Bijvoorbeeld: wanneer jouw coachee die beter wil worden in time management te laat komt opdagen!

Zo kan je het coaching-of supervisiegesprek baseren op een echte ervaring! Je vraagt aan de coachee om zijn zelfobservator te activeren om zo onderliggende patronen te herkennen en onderzoeken.

  • Hoe komt het dat je te laat bent?
  • Welke gedachten en gevoelens gaan gepaard met deze handelingen?
  • Is er sprake van een gewoonte, een automatische reactie of patroon?
  • Uit welke overtuigingen of ervaringen komt dit voort?

Het parallel proces is dus een uitnodiging voor zelfbewustwording. Systematisch te laat komen is een voorbeeld van een onproductieve gewoonte die veel voorkomt. Maar de oorzaak, en dus ook de oplossing, is bij iedereen anders:

  • Probleem in de omgeving waardoor je wordt vertraagt
  • Algemene moeite met focus en tijdsbesef waardoor je de tijd soms letterlijk vergeet
  • Overschatten eigen capaciteiten of onderschatten van de realiteit (bv. File, afstand,… nog snel even dit doen)
  • Overprikkeld waardoor je moeite hebt met alle afspraken nakomen
  • Onbewuste zelfsabotage uit onzekerheid, angst of perfectionisme
  • Onvoldoende interesse of belang hechten aan de afspraak
parallel proces incidentmethode supervisie

Zodra je inzicht krijgt in de onderliggende oorzaken kan je het probleem aanpakken bij de kern. Zo wordt het parallel proces ook vaak gebruikt in teamcoaching intervisie.

Hoe werkt het parallel proces? 4 supervisie methodieken

Supervisie is een individueel ontwikkelingsproces waarbij je met behulp van een coach of supervisor reflecteert op jouw eigen handelingen of ervaringen om zo bewustere en productievere keuzes te maken in de toekomst.

Het is een meer gerichte vorm van coaching waarbij de focus ligt op het ontwikkelen van zelfreflectie als vaardigheid bij de coachee. Het parallel proces is één van de supervisie methodieken om dit te doen.

Er zijn echter enkele fenomenen waarvoor je alert moet zijn bij het gebruik van een parallel proces:

  1. Projectie – Wanneer de coachee onbewust en ongewild zijn manier van denken, voelen en doen toeschrijft aan iemand anders. Kortom, men gaat uit van de gevoelens van de andere op basis van hun eigen referentiekader.
  2. Overdracht – Wanneer de coachee gevoelens uit het verleden herbeleeft en overdraagt naar de huidige situatie. Hierdoor komen soms sterke emotionele reacties naar boven. Positieve overdracht bestaat ook, hierbij plaatst de coachee jou in de rol van ‘redder’.
  3. Tegenoverdracht – Wanneer je als coach of supervisor(onbewust) mee gaat in de overdracht van de coachee. Kortom, je accepteert de rol die de coachee projecteert. Het parallel proces kan sterke emotionele reacties oproepen, zowel positief als negatief. Daarom is het belangrijk om jezelf hier niet in te verliezen en professioneel te blijven.
  4. Eigen inbreng – Beide partijen hebben een vorm van eigen inbreng. De coachee zal een betekenisvolle gebeurtenis kiezen. Daarnaast kan je als coach voor een stuk jouw eigen ervaring inbrengen zonder de coachee te sturen. Bijvoorbeeld om overdrachtsgevoelens zoals herkenbaarheid en gelijkenis te benoemen.
Supervisie methodieken

Voordelen van het parallel proces als coaching & supervisie methodiek

Van alle coaching en supervisie methodieken is het parallel proces gebaseerd in de realiteit van de coachee. Het creëert een opportuniteit om sterktes en valkuilen te identificeren, en zo de gewenste shift te maken.

1) Versnelt reflectie & bewustwording

Het parallel proces is één van de supervisie methodieken die reflectie aanmoedigt en helpt ontwikkelen als vaardigheid. Door echte ervaringen te ontleden met behulp van een coach krijg je sneller inzicht in onproductieve gewoontes of obstakels waar je misschien mee worstelt.

2) Creëert nieuwe perspectieven

Het gebruik van een parallel proces verbreed ook het huidig beeld dat je hebt op jezelf en de situatie. Bekijk het als een tweede opinie of een externe, onpartijdige observator. De coach kan je helpen om de situatie te relativeren, of vragen stellen die jou nieuwe perspectieven en inzichten geven.

3) Maakt belemmerende patronen zichtbaar

Ten slotte legt het parallel proces vaak onbewuste en ongewilde patronen bloot. Zo blijken bepaalde gewoontes vaak gestuurd te zijn door belemmerende gedachten en overtuigingen. Door deze gedachten naar boven te brengen worden ze bespreekbaar en dus ook werkbaar.

Valkuilen van het parallel proces in coaching & supervisie

Overmatig gebruik van het parallel proces kan echter ook onproductief zijn. Teveel reflectie en analyseren kan leiden tot piekeren of inertie.

1) Te veel focus op het verleden

Mensen zijn gewoontedieren. Dus, wanneer je focust kan je overal patronen en parallelle processen in herkennen. Deze overmatige focus op het verleden kan zorgen voor niet ondersteunende gedachten zoals zelfkritiek en onzekerheid.

Anderzijds kan de coachee ook een slachtofferrol aannemen. Hierbij wijt hij alle problemen die hij heeft aan ervaringen uit het verleden.

2) Projectie in het parallel proces belemmert bewustwording

Supervisie methodieken die een parallel trekken tussen de realiteit en leervragen, vereisen een basis bewustzijn over het eigen referentiekader. Zonder dit bewustzijn blijft de coachee hangen in dezelfde onproductieve gewoontes. Het zijn namelijk de onderliggende overtuigingen en denkkaders die deze gewoontes aansturen.

3) Overdracht en tegenoverdracht zorgt voor een defensieve houding & weerstand

Wanneer je supervisie methodieken zoals dit gebruikt baseer je het gesprek op impactvolle gebeurtenissen die sterke emotionele reacties oproepen. Soms worden deze gevoelens onbewust en ongewild geprojecteerd in het ‘hier en nu’. Dit zorgt soms voor weerstand of moeilijkheden in de coaching relatie.

Dus, als coach is het parallel proces een handige methodiek om reflectie en bewustwording te stimuleren. Door gericht vragen te stellen krijg je meer inzicht in het denken, voelen en doen van de coachee. Anderzijds kan je bepaalde zaken spiegelen of inbrengen om de perceptie van de coachee te verruimen. Wil je graag jouw coachende vaardigheden verder ontwikkelen? Ontdek hier onze programma’s!


supervisie methodieken parallel proces coaching

Ontmoet ons tijdens een vrijblijvend gesprek