De kracht van metaforen in bedrijven
Een metafoor is een vorm van beeldspraak, waarbij er sprake is van een impliciete (onuitgesproken) vergelijking. Met een metafoor kun je snel een helder, visueel beeld schetsen van een gevoel, een situatie of een probleem. Het maakt het voor de luisteraar makkelijker met je mee te voelen, de situatie voor zich te zien, de boodschap te onthouden, anders naar de werkelijkheid te kijken en tot oplossingen te komen.
De kracht van een metafoor zit in het feit dat ze veel meer tot de verbeelding spreekt dan gewone taal. Wanneer je een metafoor gebruikt, spreek je rechtstreeks het associatieve vermogen van de luisteraar aan. Het gesprek krijgt meer diepgang. Ze omzeilen het bewustzijn en dringen rechtstreeks door tot het onderbewustzijn, waar ze nog lang nawerken. Metaforen 'verzachten', waardoor de luisteraar zich minder bedreigd of aangevallen voelt.
De laatste weken deed ik verschillende intakes bij enkele bedrijven. Iedere keer opnieuw snuif ik de cultuur op van het bedrijf, de sfeer die er hangt , observeer ik de communicatie lijnen en merk ik hoe er wordt omgegaan met hiërarchie/autonomie/medewerkers.
Ondertussen, zit ik midden in de natuur, in de bergen van Valencia. Dan schiet me de metafoor opnieuw te binnen van ‘De Berg’. Als ik in een bedrijf kom, dan geef ik mijn percepties weer door middel van de metafoor van de Berg. Zo kijk ik naar de vorm en de hoogte van de berg : hoe groot is de berg? Bestaat hij uit meerdere heuvels, of eerder uit 1 spitse berg, of wellicht een landschap van glooiende heuvels, vloeiend verbonden met elkaar? Dit zegt iets over de grootte en de vorm van het bedrijf. Zo bestaan er multinationals, KMO’s, of familie- bedrijven, e.a.
Hoe ziet de top eruit? Is die breed of eerder spits? Hoe is het zicht daar aan de top? Zijn er wolken waardoor je boven niet ziet wat er gebeurt beneden? Of heb je helder zicht? De vorm van de top zegt iets over de mate van hiërarchie die er heerst alsook over het directie team . Een eerder glooiend landschap beeldt een bedrijf uit waar er zelfsturende teams zijn die op eerder gelijkwaardige basis samenwerken. Het zicht vertelt eerder iets over de visie en hoe die verbonden is met de dagelijkse realiteit van alle medewerkers.
Ik kijk naar de toegankelijkheid van de berg. Zoals ik het hier zie, zijn er smalle doch vlot toegankelijke wegen die de verschillende hoogtes van de berg met elkaar verbinden. Dit staat voor een bedrijf waarbinnen de verschillende lagen zoals top, management, middel-management, eerstelijns verantwoordelijken en medewerkers goede connectie met elkaar hebben, vlotte communicatielijnen en voor allen toegankelijk. Is de helling stijl en dicht begroeid met struiken en distels, dan is de communicatie tussen de verschillende lagen in het bedrijf niet zo vloeiend, eerder stug en het vergt moed en doorzetting om je weg te vinden.
Momenteel is het helder weer, de top is goed zichtbaar vanuit de vallei en toen we wandelden aan de top (Castel de Guadalest) hadden we een mooi zicht op de vallei, met de olijfbomen, sinaasappelbomen, Loquat struiken. Dit zou voor een bedrijf kunnen aangeven dat de top niet geïsoleerd is van de rest of andersom. Aan de weelde van de fruitbomen te zien, lijkt het een bloeiend en gezond bedrijf.
Bij mijn intake gesprekken in een bedrijf, vraag ik medewerkers een eigen metafoor te bedenken voor de organisatie. Verrassend welke schat aan informatie op dat moment naar boven komt.
Ook jij kunt je eigen metaforen creëren:
1. Bepaal het onderwerp ( het onderwerp is waar het over gaat maar je niet expliciet over praat)
2. Kies een andere context: natuur – chemie – verkeer – dierenwereld- sport - ...
3. Vraag je af waar het onderwerp je aan doet denken uit die andere context
4. Zoek de analogieën en vertaal ze naar je uitgekozen context
Tip: leg je metafoor niet expliciet uit - dan gaat de kracht verloren
Veel succes ermee! Dorothée