Grenzen aangeven op het werk. Zeg ‘Ja’ op jezelf in 3 stappen!

Iedereen heeft zijn limieten. Ken jij de jouwe? Of durf jij soms over je grenzen gaan om anderen tevreden te stellen? Misschien zelfs om jouw eigen doelen te behalen? Hoewel we ambitie en gedrevenheid aanmoedigen, mag dat nooit ten koste van jouw welzijn gebeuren! Daarom is het belangrijk om grenzen te leren stellen en aangeven op het werk. Hoe kan je succesvol grenzen bewaken en assertief communiceren naar anderen?

Ontdek het hier!

• Grenzen stellen in 3 stappen
• Jouw eigen grenzen bewaken
• Grenzen leren aangeven (oefeningen)
• Assertief communiceren – grenzen stellen zonder drama
• Grenzen aangeven oefeningen & voorbeelden

Grenzen stellen in 3 stappen

Vaak gaan we over onze eigen limieten heen zonder dat we het beseffen. Of, we willen onze eigen limieten niet aanvaarden en blijven tegen beter weten in toch doorzetten. Er zijn 3 stappen om grenzen te stellen en bewaken:

1. Bewustwording - Jouw eigen grenzen herkennen
2. Accepteren - Aanvaarden van jouw natuurlijke limieten en behoeften
3. Grenzen stellen & bewaken – Assertief communiceren & grenzen leren aangeven

Zodra je weet waar je limieten liggen is het belangrijk om deze grenzen te bewaken. En hoewel het loont om af en toe grenzen te verleggen, en je comfortzone uit te breiden is het evenzeer belangrijk om jouw eigen grenzen te respecteren. Wanneer je bijvoorbeeld te lang of te veel grenzen blijft verleggen raak je uiteindelijk overspannen.

Jouw eigen grenzen bewaken

Eens je bewust bent van jouw grenzen is het belangrijk om deze te bewaken. Zowel tegenover jezelf als tegenover anderen. Daarom is het belangrijk om jouw triggers te herkennen. Wanneer ga je over jouw grenzen? Er zijn verschillende motivaties en scenario’s waarbij we onze eigen grenzen niet voldoende bewaken. Bijvoorbeeld:

• People pleasing, je wil graag anderen helpen
• Geen nee durven zeggen
• Conflict uit de weg gaan
• …

Het is een kwestie van je eigen grenzen respecteren. Bekijk het niet als ‘nee’ zeggen tegen anderen, maar als ‘ja’ zeggen tegen jezelf. Het is belangrijk dat je assertief leert communiceren zodat je grenzen kan aangeven op het werk.

Grenzen leren aangeven (oefeningen)

Jouw grenzen leren aangeven is een kwestie van assertief communiceren. Hier leer je voor jezelf opkomen, zonder in een dramapatroon te vallen. Zo zal je bijvoorbeeld nooit andermans grenzen in vraag stellen of veroordelen. Het enige wat je doet is jouw grenzen stellen en aangeven zonder agressie.

1) Stel jouw grens

De eerste stap is herkennen waar jouw limieten liggen. Wat is voor jou een grens en waarom? Grenzen stellen is ook voor een stuk benoemen wat je belangrijk vindt. Het is een vorm van eigenwaarde of zelfliefde. Je herkent hiermee jouw eigen behoeften en communiceert deze naar anderen.

2) Wat als jouw grens niet wordt gerespecteerd?

Op welke manier wordt jouw grens overschreden? Wat is het gevolg hiervan? Welke gedachten en gevoelens komen hieruit voort? Hoe beïnvloedt dit jouw gedrag, en dus ook jouw resultaten? Bijvoorbeeld:

“Wanneer mijn grenzen niet worden gerespecteerd dan voel ik mij ondergewaardeerd. Hierdoor ben ik minder productief en gemotiveerd wat zorgt voor mindere resultaten.”

3) Wat is de gewenste shift?

Ten slotte stel je een alternatieve oplossing voor. Creëer duidelijkheid rond jouw eigen limieten zonder jouw behoeften te rechtvaardigen. Het is menselijk, en blijk van zelfkennis dat je jouw eigen grenzen kent en respecteert. Vanuit deze overtuiging en zelfkennis kan je assertief communiceren om gezonde grenzen te stellen en bewaken tegenover anderen.

Assertief communiceren – Grenzen stellen zonder drama

Assertief communiceren is het vermogen om je noden, behoeften en limieten te verwoorden naar anderen. Je leert grenzen stellen op een geloofwaardige manier zonder agressief of beschermend over te komen. Dit doe je door even respectvol te zijn tegenover jezelf als anderen.

Assertief communiceren draait dus om respect en gelijkwaardigheid. Je haalt niemand naar beneden, ook niet jezelf. Je hoeft dus niet over je grenzen te gaan om iemand te plezieren. Anderzijds overschrijdt je ook niet de grens van anderen. Over het algemeen zijn er een paar richtlijnen die je kan volgen om assertief grenzen aan te geven:

Is een ik-boodschap

Iedereen kent en bepaald zijn eigen grenzen. Het is dan ook normaal dat je altijd spreekt vanuit jezelf, zonder te wijzen naar anderen. Wat voor jou een grens is kan voor een ander bijvoorbeeld compleet normaal zijn.

Zonder zelfoordeel of schuldgevoel

Grenzen stellen is niet egoïstisch. Het toont alleen aan dat je jezelf evenveel respecteert als de ander. Iedereen heeft limieten, en deze aangeven of bewaken is niets om je schuldig over te voelen. Je hoeft niet over jouw eigen grenzen te gaan om andere mensen tevreden te stellen.

Zonder angst voor beoordeling

Wanneer je teveel rekening houdt met anderen, zonder jouw eigen grenzen te bewaken spreken we van sub-assertiviteit. Dat is een vorm van onderdanigheid waardoor je jouw grenzen laat bepalen door iemand anders. Dit vertrekt vaak vanuit een angst om veroordeeld te worden, of een nood om geaccepteerd te worden.

Zonder drama

Wanneer mensen hun grenzen niet bewaken, en dus vaak over hun eigen grenzen gaan herkennen we meestal één van de drie dramapatronen:

• Slachtoffer – “Mijn grenzen worden toch niet gerespecteerd…”
• Aanklager – “Het is de schuld van… dat ik nu weer moet overwerken.”
• Redder – “Als niemand anders het doet zal ik het wel doen.”

Wanneer diezelfde mensen assertief communiceren kunnen ze hun grenzen beter stellen, aangeven en bewaken:

• Assertieveling– “Ik heb een grens dat… Liever zou ik…”
• Realist – “Ik denk dat de taakverdeling beter kan. Wat denk jij?”
• Helper – “Laat mij op tijd weten of ik iets kan doen om te helpen!”

Grenzen aangeven oefeningen & voorbeelden

Dus, wanneer je grenzen wil aangeven op het werk volg je deze 4 stappen. Hierdoor benoem je jouw grens, hoe die overschreden wordt en wat de gevolgen zijn op jouw denken, voelen en doen. Ten slotte geef je een alternatieve optie die voor beide partijen werkt, zonder drama.

1. Grens - Ik heb een grens
2. Gedrag - Die overschrijdt ik door…
3. Gevolg - Dat maakt mij…
4. Gewenst - Liever wil ik…

Bijvoorbeeld:

“Ik heb voor mezelf een regel opgesteld dat ik na 18u geen telefoons meer beantwoord. Door dit wel te doen heb ik minder tijd met mijn kinderen, en ben ik vaak niet volledig aandachtig tijdens het gesprek. Ik heb liever dat je me een bericht nalaat, dan bel ik je morgenvroeg terug!”

“Ik doe liever geen rug-aan-rug meetings. Vroeger deed ik dat maar in de tweede of derde meeting merkte ik op dat mijn aandacht begon te verslappen. Nu laat ik een korte adempauze na elke meeting. Zo is er tijd om alles terug op een rijtje te zetten, en herladen naar de volgende meeting te gaan.”

“Ik kan op dit moment geen extra taken meer bijnemen. Door dat wel te doen zou ik mezelf uitputten en de kwaliteit van mijn andere taken naar beneden halen. Het lijkt mij beter om te evalueren welke taken het meest noodzakelijk zijn, en hoe we die zonder mensen te overbelasten kunnen verdelen over het team.”

Nu is het aan jou! Wat zijn jouw grenzen? Hoe kan je deze grenzen aangeven op het werk? Wat zijn de gevolgen als je dit wel of niet doet? Hulp nodig met grenzen bewaken in jouw leven, team of organisatie? Ontdek onze opleidingen rond assertief communiceren!