De kracht van connectie & conversationeel leiderschap

Een goed coachingsgesprek creëert een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Dat kan alleen door te luisteren zonder vooroordelen. Bij coachend leidinggeven doe je meer aan luisteren dan praten. Je luistert met volle aandacht en aanwezigheid en stelt vragen met de intentie om de ander beter te begrijpen en een oprechte connectie te maken.

• Wat is conversational intelligence?
• Van “Ik” naar “Wij”
• De 3 levels van conversatie
• Conversationeel leiderschap - De kracht van een coachingsgesprek

Wat is conversational intelligence?

Conversational Intelligence is een model ontwikkeld door zakenvrouw, coach en organisatie-antropoloog Judith E. Glaser. Het model bestudeert hoe menselijke wezens een connectie maken en hoe ze door gesprekken navigeren en groeien.

Als leider mag je de kracht van een coachingsgesprek niet onderschatten. Wanneer we in gesprek gaan, bouwen we letterlijk nieuwe hersenbruggen en leggen we connecties die tot nieuwe inzichten leiden. Tijdens een gesprek kan je nieuwe informatie ontdekken die verouderde overtuigingen, vaak geërfd vanuit onze opvoeding of vanuit onze familiesystemen in vraag stellen. Dit biedt ons de mogelijkheid om onze visie te verbreden en zo ook ons potentieel.

Een gesprek kan een verschillend bereik van hormonen in gang zetten. Wanneer we elkaar triggeren in manieren die onze amygdalae activeren, worden er stress en-angsthormonen geproduceerd. Hierdoor sluiten we onszelf vaak af van de buitenwereld en zijn we niet meer ontvankelijk in een conversatie.

Tegelijkertijd kunnen gesprekken, gevoerd vanuit oprechte interesse een volledig ander onderdeel van onze chemie activeren. In onze prefrontale cortex komen dan stoffen vrij die zorgen voor een gevoel van vertrouwen en verbinding. We voelen de connectie met ons hart.

Van “Ik” naar “Wij”

Aan de ene kant van het spectrum vertrekken we vanuit “ik” of het ego. We zijn wantrouwig en sluiten ons af uit protectionisme. Dit valt te herleiden naar onze primitieve instincten. Als reactie op angst- of stressprikkels wordt in het lichaam cortisol aangemaakt. Dit hormoon, ook het stresshormoon genoemd activeert de Fight, Flight, Freeze respons.

Dit soort reacties ontstaan snel wanneer iemand zich onzeker of persoonlijk aangevallen voelt. Zeker in organisaties waar een angst-cultuur heerst sluiten medewerkers zich af uit angst voor mogelijke negatieve gevolgen. Ze willen zichzelf en hun positie beschermen.

Aan de andere kant van het spectrum geven we ons volledig vertrouwen. Een coachingsgesprek gaat niet om “ik” maar om “wij”. We bouwen samen verder op wat de ander inbrengt en zijn volledig aanwezig in het moment. In aangename interacties zoals dit komt oxytocine, of het gelukshormoon vrij. Oxytocine kan het vertrouwen in anderen en empathie versterken, en zorgt voor meer ontspanning en zelfvertrouwen.

Dit soort gesprekken komen voort uit een gevoel van vertrouwen en veiligheid. Conflicten of moeilijke onderwerpen worden niet uit de weg gegaan, maar bespreekbaar gemaakt. In dit soort culturen durven mensen zich openstellen voor andere perspectieven en nieuwe inzichten. Feedback wordt hier niet onthaald als een persoonlijke aanval maar als oprecht advies gericht op het gezamenlijk succes van het team.

Leiden is natuurlijk contextueel. Een goede leider past zijn leiderschapsstijl aan naar wat zijn team op dat moment nodig heeft. Een oprechte connectie maken is echter niet eenvoudig, maar wel nodig voor een geslaagd coachingsgesprek.

De 3 levels van conversatie

Een coachingsgesprek is geven en nemen. Om vertrouwen te winnen moet je ook de moed hebben om jezelf open te stellen. Een gesprek komt niet van één maar twee kanten. Het is een balans tussen geven en ontvangen. Je kan misschien wel agendapunten opstellen, maar wat er in het moment gebeurt kan je niet voorspellen.

Wanneer je als leidinggevende in gesprek gaat zal je meer luisteren dan praten. Je moet empathisch en ontvankelijk zijn. Kan jij van je eigen standpunt afwijken om de situatie vanuit een ander perspectief te zien en begrijpen? Goede leiders hebben geloof in de positieve intentie van anderen.

Level 1 – Transactioneel

Ask & Tell werkt niet meer. Wanneer je een gesprek leidt vanuit een egocentrische motivatie ontstaat er wantrouwen en protectionisme. De focus ligt op het beschermen van je eigen standpunt. Je wil bevestigen wat je reeds weet. Hierdoor sluit je mogelijke ruimtes voor ontdekking of nieuwe inzichten af.

Dit kan nuttig zijn in bepaalde contexten zoals bijvoorbeeld juridische of wettelijke situaties. Er wordt informatie opgevraagd en gedeeld. De informatie wordt niet verder bevraagd, het is puur ‘data’ uitwisseling. Er is geen interesse in diegene die de informatie brengt, alleen de info telt.

Level 2 – Positioneel

Op het tweede niveau, ook wel de ‘verkopersstijl’ genoemd draait alles rond afwachtend vertrouwen. Je houding vertrekt vanuit het verlangen om anderen te overtuigen van jouw standpunt.

In dit level laat je jezelf al méér zien. Doordat je jezelf deels blootgeeft creëer je een stukje vertrouwen. De focus ligt echter op het onderhandelen over, met als doel de ander voorwaardelijk iets te geven, en er zo ook zelf iets uit te halen. Hierdoor beperk je jouw eigen openheid voor verschillende inzichten.

Je maakt je mening kenbaar met als doel de ander te overtuigen, en zo je eigen slag binnen te halen. De relatie is voorwaardelijk. Het neemt de houding aan van “Ik geef iets, als jij iets teruggeeft”. Je stelt vragen waarvan je het antwoord al kent, om te informeren naar eventuele opportuniteiten, of om je eigen gelijk te bewijzen.

Deze stijl kan bijvoorbeeld van pas komen wanneer je anderen wil overtuigen van een missie en visie.

Level 3 – Transformationeel

Ten slotte is er de transformationele leiderschapsstijl die vertrekt vanuit “wij”. Hier ga je tijdens het gesprek in co-creatie en partnership met als doel gezamenlijk succes. Deze gesprekken ontstaan wanneer beide kanten zich veilig voelen en durven openstellen.

Je bent volledig aanwezig in het gesprek en je maakt je eigen standpunt duidelijk met als doel hierop samen verder te bouwen. Je bent oprecht benieuwd naar de mening van de ander. Mensen zijn hier bereid om buiten hun eigen perspectief te treden om zo de inbreng van de ander beter te begrijpen. De focus ligt op het ontdekken van verschillende perspectieven om zo de huidige realiteit te transformeren met nieuwe inzichten of invalshoeken.

Deze leiderschapsstijl komt van pas tijdens co-creatie momenten zoals een brainstorm, coachingsgesprek of workshop. Door een veilige omgeving te creëren kunnen mensen het beste in zichzelf naar boven halen!

Conversationeel leiderschap - De kracht van een coachingsgesprek

Als leider moet je jezelf durven en kunnen aanpassen aan de situatie. Verandering en onzekerheid zorgt bij velen voor angst en weerstand. Voor anderen creëert het opportuniteiten en groei. Heart Centered Leadership draait rond jezelf open stellen en luisteren met de intentie de ander beter te begrijpen. Je creëert je eigen oprechte leiderschapsstijl vanuit een bewust gekozen kader van waarden en overtuigingen.

Een sterke cultuur is afhankelijk van de relaties tussen mensen en dus de kwaliteit van hun conversaties. De kracht van organisaties schuilt in de mensen. Een goed coachingsgesprek kan mensen en organisaties transformeren van binnenuit.

Ben jij een goede luisteraar? Stel jezelf even de volgende vragen: Hoe vaak…

• Doe je alsof je luistert, maar verwerk je niet bewust wat er gezegd wordt?
• Ga je in een gesprek waarin je anderen probeert te overtuigen van jouw standpunt?
• Leiden jouw emoties je af van jouw vermogen om te luisteren naar wat anderen zeggen?
• Toon je belang voor andermans noden, interesses en aspiraties?
• Vertel je de waarheid over waaraan je denkt?

Als leider moet je nieuwsgierig zijn en oprechte interesse tonen in je mensen. Een relatie is niet puur transactioneel, en door jezelf open te stellen geef je anderen de ruimte om hetzelfde te doen. Wees niet bang van emoties en geloof in de goede intentie van anderen. Wanneer je jezelf ten dienste stelt van andermans succes krijg je de kans om mee te bouwen aan hun groeiverhaal.