De 8 competenties van een professionele coach

Coach worden doe je niet zomaar. Het vraagt honderden uren opleiding en praktijkervaring om je coaching vaardigheden te ontwikkelen. Natuurlijk stopt het verder ontwikkelen nooit. Elke professionele coach werkt vanuit een stevige fundering aan competenties die noodzakelijk zijn om een coaching traject van A tot Z te begeleiden.

Ook om door de International Coaching Federation (ICF) geaccrediteerd te worden als professionele coach moet je voldoen aan hun 8 kern coaching competenties. In dit artikel gaan we dieper in op welke die 8 competenties zijn, en wat ze precies inhouden.

1. Ethisch & professioneel handelen
2. Coachende mindset hebben
3. De coaching overeenkomst vormgeven
4. Een veilige omgeving creëren die vertrouwen & veiligheid cultiveert
5. Voluit aanwezig zijn
6. Actief luisteren
7. Bewustzijnsverruiming teweegbrengen
8. Groei en leerproces van de klant bevorderen

Wat is ICF? Ontdek hier wat een professionele coach onderscheidt van de rest!

#1 Ethisch & professioneel handelen

Professionele coaches volgen een strikte ethische code. Eén van de belangrijkste coaching competenties is dan ook om deze code te begrijpen, en consequent toe te passen. Hierbij respecteert de coach algemeen professioneel gedrag, maar houdt ook rekening met zaken zoals belangenconflicten en privacy.

Deze vaardigheid is belangrijk voor ICF coaches zodat ze het beroep van coach in een positief daglicht stellen. ICF waakt over deze normen en evalueert dit ook tijdens het certificatie proces.

#2 Coachende mindset hebben

Een onmisbare coaching competentie is de coachende mindset. Dat wil zeggen dat de coach zich te allen tijde blijft open stellen voor nieuwe ideeën en perspectieven. Een goede coach maakt tijd voor reflectie en blijft nieuwsgierig om meer te ontdekken. De coach gaat dan ook actief op zoek naar opportuniteiten om hun eigen visie en vaardigheden te verbreden.

Een professionele coach is zich bewust van zijn rol als coach, en zijn invloed in de groei van anderen. Dat betekent dat je de belangen van de klant altijd op één zet. Je gaat mee op zoek naar de best mogelijke oplossing voor een klant, ook als dat niet coaching is wordt dit in alle transparantie besproken.

#3 De coaching overeenkomst vormgeven

De coach gaat in co-creatie met de klant een partnership overeenkomst vormen. Deze bevat duidelijke afspraken over de relatie tussen coach en klant, het coaching proces en doelstellingen. Een goede coaching overeenkomst definieert de omvang van het totale coaching engagement en de verschillende sessies.

Deze coaching competentie sluit aan op het professioneel handelen en definiëren van de relatie tussen coach en klant. Voor velen blijft coaching iets ontastbaar. Als professionele coach wil je dit verhelderen en concreet maken. Dat kan door duidelijke verwachtingen te stellen van het coaching traject. Wat zijn de doelstellingen? Waarom is dit belangrijk als coachende vaardigheid?

Er kan rond heel wat thema's gewerkt worden, waaronder topcis zoals:

• Onboarding of reboarding
• Time management
• Grenzen aangeven
• Coachende vaardigheden ontwikkelen
• Draagvlak creëren
• Conflicthantering
• Coachend delegeren
• Communicatie met impact
• Executive presence
• …

Deze thema's worden samen vertaald in concrete gedragsindicatoren, zodat we vertrekken vanuit een duidelijk en gealligneerd beeld rond succes.

#4 Een veilige omgeving creëren die vertrouwen & veiligheid cultiveert

De beste relaties worden gebouwd op wederzijds respect en vertrouwen. Een professionele coach stelt de klant in staat om vrijuit te delen, zonder angst om beoordeeld te worden. Een veilige omgeving is noodzakelijk voor elk succesvol coaching traject.

Al snel wordt het duidelijk voor de coachee wanneer je intenties oprecht zijn. Door authenticiteit en interesse te tonen geef je de coachee een veilig gevoel. Alleen zo kan je de klant ondersteunen om zich bloot te geven, zodat je zo – zonder vooroordelen – kan ingaan op wat er allemaal speelt.

#5 Voluit aanwezig zijn

Deze coaching competentie sluit opnieuw aan op de vorige. Zonder de volledige aanwezigheid van een coach kan je geen vertrouwen opbouwen. Je kan niet dieper ingaan op iemands gedachten of onderliggende waarden wanneer je in je hoofd bezig bent met eigen thema’s die getriggerd worden.

Alles valt of staat bij de kwaliteit van ‘zijn’ bij de coach. Onze onverdeelde aandacht is het mooiste geschenk die we een coachee kunnen geven. De intentie waarmee je als coach het gesprek in stapt heeft een enorme impact. Stap je in om zo snel mogelijk zichtbaar resultaat te behalen, of wil je de coachee helpen inzicht verwerven in hoe hij de huidige realiteit mee in stand houdt?

Het bepaald waar jij je aandacht op richt en welke competenties je al dan niet zult inzetten. Hoe meer we als coach aanwezig zijn, hoe beter we het grotere beeld kunnen zien en onszelf als tool kunnen inzetten.

Als coach wil je een spontante relatie opbouwen met de coachee. Je kan je niet voorbereiden op gesprekken en gaat dus met vanuit een open mindset met een goede dosis nieuwsgierigheid te werk.

Je vertrouwt erop dat de informatie die je binnenkrijgt van betekenis kan zijn. Soms zit je er niet helemaal op maar is wat je inbrengt een opstapje voor de coachee en brengt het hen dichter bij wat het dan wel is. Soms zit je er volledig naast en ook dat is oké. Coaching hoeft dus zeker niet altijd serieus te zijn!

#6 Actief luisteren

Je kan geen krachtige vragen stellen wanneer je niet oprecht geïnteresseerd bent in het antwoord. Actief luisteren gaat niet alleen over het begrijpen wat de coachee zegt, maar ook wat deze niet zegt. Wat is de achterliggende communicatie die je ontdekt in hun lichaamstaal, toon,… Als coach luister je dus met al je zintuigen, en dienen we als een soort ‘ontvangstation’ voor dat waar de coachee zich zelf nog niet van bewust is.

Het gaat om een breder beeld schetsen van wie voor je zit en wat ze bedoelen met hun uitspraken, om patronen te ontdekken en deze terug te spiegelen aan de klant. Door actief te luisteren help je de klant niet alleen meer inzicht krijgen in zichzelf, maar zich ook beter uit te drukken.

#7 Bewustzijnsverruiming teweegbrengen

Eén van de belangrijkste coaching competenties is bewustzijnsverruiming teweeg brengen. Als coach willen we de klant aan het stuur zetten van zijn eigen leven. Dat kan alleen door hen bewust te maken van wie ze zijn, wat ze denken en waarom ze bepaalde acties ondernemen.

Professionele coaches helpen de klant om zelf na te denken, om terug naar de wijsheid van hun lichaam te luisteren, om zo tot diepere inzichten te komen. Zelfkennis is het begin van alle wijsheid, en vaak de eerste stap richting een Shift! Dat betekent diepgaande vragen stellen, metaforen of analogieën gebruiken en soms de coachee confronteren met zichzelf.

#8 Groei en leerproces van de klant bevorderen

Na inzicht is er ruimte voor actie. Je wil de groei van de klant ondersteunen door autonomie en zelfsturing te promoten. Zoals eerder vermeld wil de coach het probleem niet oplossen voor de klant, maar de klant bekrachtigen om zijn eigen probleem op te lossen.

Samen ga je op zoek naar wat een goede ‘eerste stap’ zou kunnen zijn om in beweging te komen, en belangrijker, te blijven! Dat kan experimenteren zijn met een nieuwe gewoonte, maar evenzeer een opdracht rond zelf-observatie. We sluiten aan op de leervoorkeur van de klant, en blijven toch uitnodigen om andere leerstijlen te proberen.

Je gaat dus in co-creatie met de klant om nieuwe doelen te stellen en daagt hem uit in het nemen van verantwoordelijkheid voor zijn eigen ontwikkelproces. Samen bouwen jullie als het ware de brug naar het einddoel waardoor de klant geïnspireerd wordt om stappen te zetten.

De 8 coaching competenties als basis voor jouw verdere groei

Als coach blijf je jezelf natuurlijk steeds verder ontwikkelen. Het goede aan deze 8 coaching competenties van ICF is dat ze een sterke fundering vormen om verdere coaching vaardigheden te ontwikkelen. De verschillende vaardigheden leunen op mekaar en definiëren hoe professionele coaches te werk gaan.

Het geheel van dit competentiemodel vormt de basis voor de Coach Knowledge Assessment (CKA) die je nodig hebt om gecertifieerd te worden als professionele coach door ICF. Ook reeds gecertifieerde coaches dienen deze test elke drie jaar opnieuw af te nemen. Zo verzekert ICF een consistent kwalitatieve aanpak van hun coaches wereldwijd.

Ten slotte gaan bedrijven ook steeds meer aan de slag met een interne pool aan coaches. We juichen dit zeker toe! Hoe meer mensen intern vanuit een coachende mindset werken, hoe beter. Bij Coaching The Shift werken we mee aan het uitbouwen van deze pools door middel van steeds uitgebreidere coaching opleidingen.

Tijdens deze trajecten staan we uitgebreid stil bij de keuze van een interne versus externe coach. In sommige gevallen zal een externe coach net die veiligheid bieden die de coachee nodig heeft om zijn meest prangende thema's op tafel te leggen. In andere gevallen, kan een interne coach net veel credibiliteit opgebouwd hebben en systematische problemen aankaarten. Zolang men niet teveel ingezogen is in het systeem en de volgende coaching competenties niet in het gedrang komen.

Jouw eigen coaching competenties ontwikkelen? Ontdek ons ICF erkende coaching opleiding!