De kunst van productieve discussie: 5 Thomas-Kilmann conflictstijlen in actie!

Effectief omgaan met conflicten is een cruciale vaardigheid voor succesvolle samenwerking. Sterker nog, conflictsituaties bieden constructieve mogelijkheden voor groei en verandering. Maar het vinden van de juiste aanpak voor conflicthantering en resolutie blijft vaak een uitdaging. Krijg meer inzicht met het conflict model en de 5 conflictstijlen van Thomas-Kilmann!

Hoe vind je een evenwicht tussen het nastreven van je eigen belangen en het respecteren van de belangen van anderen?

• Hoe ontstaan conflictsituaties?
• De 5 conflictstijlen van Thomas-Kilmann
• Kilmann’s model voor conflicthantering

Hoe ontstaan conflictsituaties?

Volgens het conflict model van Kilmann ontstaan conflictsituaties wanneer twee of meer personen tegenstrijdige belangen hebben. Een conflict staat echter niet gelijk aan drama. Hoe de betrokken personen omgaan met conflicten heeft echter wel een drastisch effect op de uitkomst voor beide.

Thomas en Kilmann definiëren namelijk 5 conflictstijlen waarbij hij het behartigen van eigen belangen plaatst tegenover de mate van coöperatie. Afhankelijk van de conflictsituatie kan je verschillende conflictstijlen toepassen om tot win-win, of win-verlies situaties te komen. Als onderdeel van een team of groter geheel is het soms bijvoorbeeld nodig om de gedeelde belangen boven jouw eigen visie te plaatsen.

Velen van ons hervallen tijdens conflictsituaties terug in automatische patronen. We grijpen meestal onbewust naar onze voorkeursstijl. Hierdoor komen we soms agressiever of juist passiever over, en reageren we niet optimaal op de conflictsituatie. Wanneer onopgeloste of onbesproken conflicten blijven hangen kan dat uiteindelijk leiden tot verwaarlozing binnen teams, of verlies van motivatie.

De 5 conflictstijlen van Thomas-Kilmann

Het conflict model omvat drie natuurlijke instincten: vecht (forceren), vlucht (vermijden), en bevries (toegeven). Daarnaast kunnen we met open dialoog ook samenwerken en compromissen sluiten. Hierbij bereiken we betere resultaten voor alle betrokken partijen.

De conflictstijlen staan op twee assen die de belangen van betrokkenen tegenover elkaar plaatsen.

• Assertiviteit: Hoe goed zorg je voor jouw eigen belangen?
• Coöperatie: Hoe goed zorg je voor andermans belangen?

Door bewust te zijn van de verschillende conflictstijlen en hun toepassingen, kun je effectiever reageren op verschillende conflictsituaties. Zo leer je beter omgaan met conflicten en streef je telkens naar positieve resultaten voor alle betrokken partijen.

1) Forceren (Win-Verlies)

Bij deze conflictstijl wordt krachtig en vastberaden opgetreden om de eigen standpunten door te drukken, ongeacht de tegenstand.

• Sterktes: Effectief bij noodsituaties en crisissen, dwingend gedrag kan directe actie teweegbrengen.
• Valkuilen: Kan leiden tot weerstand en spanning, kan relaties beschadigen.

Je gebruikt deze stijl het best wanneer snelle beslissingen vereist zijn of wanneer dringende actie nodig is. Denk aan conflictsituaties waar de eigen belangen zeer hoog zijn, maar de mate van samenwerking niet.

2) Samenwerken (Win-Win)

Deze conflictstijl omvat open communicatie, het zoeken naar gemeenschappelijke grond en samenwerken om een oplossing te vinden die voor beide partijen acceptabel is.

• Sterktes: Bevordert begrip, versterkt relaties en genereert innovatieve oplossingen.
• Valkuilen: Kan tijdrovend zijn en moeilijk te bereiken bij sterke meningsverschillen.

Je zet samenwerkende conflictstijlen vooral in bij complexe problemen die creatieve oplossingen vereisen, en wanneer langetermijnrelaties belangrijk zijn. Jouw belangen, en die van jouw partner zijn dus van gelijke waarde.

3) Compromis sluiten (Win-Win/Verlies-Verlies)

Deze conflictstijl stijl houdt in dat beide partijen enigszins toegeven om een acceptabele oplossing te bereiken. Het gaat dus meestal over een gedeeltelijke win-win situatie, waarbij beide partijen toch iets opgeven.

• Sterktes: Snelle oplossing, houdt de relaties in stand.
• Valkuilen: Kan leiden tot suboptimale resultaten en ontevredenheid op de lange termijn.

In conflictsituaties zoals deze is het belangrijk om je eigen belangen goed te kennen. Wat is onmisbaar? En wat kan je makkelijker loslaten? Je zet deze conflictstijl in bij situaties waar snel een akkoord nodig is en er een zekere mate van wederzijdse concessie mogelijk is. Het is bijvoorbeeld moeilijk om een compromis te maken rondom principiële waarden.

4) Vermijden (Win-Verlies, of Win-Win)

Bij deze conflictstijl wordt het conflict vermeden of genegeerd, in plaats van het aan te pakken.

• Sterktes: Kan tijdelijk spanning verminderen, nuttig bij irrelevante geschillen.
• Valkuilen: Kan leiden tot onopgeloste problemen, frustratie en onderdrukte emoties.

In sommige gevallen kan het echter ook een win-win opleveren. Bijvoorbeeld bij niet-essentiële conflicten waar de tijdsinvestering niet gerechtvaardigd is, of wanneer emoties te hoog oplopen. Conflictresolutie is niet altijd mogelijk in scenario’s waar je geen samenwerkingsverbanden hebt met de conflictpartner. In dit geval is ‘uit het oog uit het hart’ soms beter dan onnodig discussiëren.

5) Toegeven (Win-Verlies)

Bij de laatste conflictstijl past één partij zich aan en geeft toe aan de eisen van de andere partij.

• Sterktes: Kan goodwill bevorderen en relaties behouden.
• Valkuilen: Gebrek aan assertiviteit en grenzen kan leiden tot een gevoel van onrechtvaardigheid.

Je zet deze conflictstijlen in wanneer het behouden van de relatie belangrijker is dan het winnen van het conflict. Kortom, je hecht minder belang aan het conflict dan de relatie. Hoe productief voert jouw team discussies? Ontdek meer met onze gratis Team Scan!

Kilmann’s model voor conflicthantering

Het begrijpen en effectief toepassen van Thomas en Kilmann's conflictstijlen is essentieel voor succesvolle conflicthantering.

Eerst en vooral biedt dit model inzicht in je eigen voorkeursstijlen bij conflicten. Dit zelfbewustzijn helpt je om reacties te herkennen en bewust te kiezen hoe je met conflicten omgaat. Daarnaast is het van belang om teamdynamieken te begrijpen, aangezien verschillende teamleden vaak verschillende voorkeurstijlen hebben.

Het conflict model benadrukt dat de juiste stijl varieert per situatie. Het hangt enerzijds af van de betrokken personen, en de benodigde van assertiviteit en coöperatie. Effectieve conflicthantering betekent dus ook verschillende conflictstijlen hanteren. Zo kan je situaties beter afstemmen op de behoeften van beiden.

De eerste stap in omgaan met conflicten is jouw eigen aandeel herkennen. Dit stelt je in staat om de juiste conflictvaardigheden te ontwikkelen en te verfijnen. Denk hierbij aan skills zoals empathie, actief luisteren, assertief communiceren en onderhandelen, en het vermogen om probleem-oplossend te denken. Door deze vaardigheden te cultiveren, kun je conflicten omzetten in kansen voor groei, begrip en samenwerking!

Benieuwd naar de conflictstijlen van jezelf en jouw team? Boek nu een Quickscan!