Van conflict tot verbinding – Geweldloos Communiceren in 4 stappen

Geweldloos communiceren of verbindende communicatie is een gesprekstechniek bedacht door Marshall Rosenberg. Het vertrekt vanuit openheid, en de intentie om écht te begrijpen. Als coach krijgen we vaak de vraag: wat zijn de belangrijkste communicatietips of vaardigheden? En het antwoord ligt zoals gewoonlijk bij de fundamenten: actief en empathisch luisteren. Dat is wat je echt toelaat om verbinding te maken, en voorbij de symptoomoplossing te kijken.

Ontdek in dit artikel hoe je geweldloze communicatie toepast in slechts 4 stappen!

• Wat is geweldloos communiceren? (Definitie van verbindende communicatie)
• Verbindende communicatie in 4 stappen!
• 3 empathische processen bij geweldloze communicatie
• De impact & voordelen van verbindende communicatie

Wat is geweldloos communiceren? (Definitie van verbindende communicatie)

Geweldloos communiceren, ook bekend als verbindende communicatie is een empathische gesprekstechniekbedacht door Marshall Rosenberg. In plaats van strategische communicatie (waar je de ander probeert te overtuigen of onderhandelen) heeft geweldloos communiceren de intentie om te verbinden. Dat doen alle betrokken partijen door:

1. Enerzijds hun eigen behoeften assertief te communiceren
2. En anderzijds door actief en oordeel-loos te luisteren

Bij verbindende communicatie heb je een open mindset. Je stelt je dus open voor verschillende perspectieven, en feedback. In vele organisaties worden moeilijke gesprekken uit de weg gegaan. Dat is omdat ze niet op de juiste manier in conflict gaan. Discussie is namelijk een essentiële bouwsteen om een high performing team te ontwikkelen.

Met geweldloos communiceren ontmoet je elkaar op het behoefteniveau. Zo is feedback geen persoonlijke kritiek, maar een bewustzijnspromotor. Door bepaalde zaken te benoemen worden onzichtbare noden duidelijk, en kunnen beide partijen samen naar oplossingen zoeken. Sterker nog, het gebruik van verbindende communicatie zorgt voor 50 tot 80% snellere conflictresolutie. Dat bespaart heel wat frustraties en problemen binnen teams en organisaties.

Verbindende communicatie in 4 stappen

Eigenlijk is verbindende communicatie een vorm van pacing en leading. In plaats van te vertrekken vanuit je eigen standpunt sluit je eerst aan bij de ander. Door op zoek te gaan naar raakvlakken en gemeenschappelijke doelen voer je een gesprek met begrip, geen kritiek.

1. Waarneming – Begin met het benoemen van concrete feiten. Bijvoorbeeld: “Gisteren werd een beslissing genomen met het hele team, behalve ik.”
2. Gevoel – Wat is het effect hiervan op jouw gevoelsdimensie? Bijvoorbeeld: “Dat voelt voor mij alsof ik niet belangrijk genoeg ben.”
3. Behoefte – Vervolgens kan je dieper ingaan op de onderliggende, oningevulde behoefte van dit gevoel. Waarvan is dit een signaal? Durf voorbij de symptomen kijken. Bijvoorbeeld: “Ik vind het belangrijk om betrokken te worden bij beslissingen, zodat ik mij een gewaardeerd onderdeel van het team voel.” Maar ook het gedrag van de ander persoon komt meestal voort uit een onderliggende behoefte. Bijvoorbeeld: “Het is voor ons team belangrijk om telkens snel te beslissen, zodat de stakeholders niet hoeven te wachten.”
4. Verzoek – Ten slotte ga je samen op zoek naar oplossingen. Je hebt reeds jouw behoeftes en noden uitgedrukt, nu doe je een voorstel voor resolutie. Bijvoorbeeld: “Zou je mij in de toekomst een seintje willen geven voor de meeting?” Het is belangrijk dat je de andere de vrije keuze en autonomie geeft om hier al dan niet mee aan de slag te gaan.

Hoewel het enige moed vraagt om dit eerst te benoemen, maakt het een enorme impact op de samenwerking en welzijn van het team. Misschien werd je wel niet uitgenodigd op de teamvergadering omdat men ervanuit ging dat je te druk bezig bent? Het vertrok dus vanuit een positieve intentie. In veel organisaties blijft dit alles onuitgesproken. Zowel het team als jijzelf blijven dus met vragen, vooroordelen en frustraties zitten.

3 empathische processen bij geweldloos communiceren

Bij geweldloos communiceren kijk je voorbij het symptoom, zoals disfunctioneel gedrag, en ga je op zoek naar de onderliggende intenties en drijfveren die dit gedrag aansturen. Wanneer je de onderliggende behoefte van anderen, of evengoed jezelf kent, kan je hier beter mee omgaan. Zo kan je bijvoorbeeld bepaald gedrag of overtuigingen herkaderen wanneer je de positieve intentie of context ervan herkent.

Tijdens verbindende communicatie balanceren we drie vormen van empathie:

1. Zelf-empathie

Zelfkennis is het begin van alle wijsheid. Kan jij reflecteren en jezelf vanop een afstand bekijken? Begrijp jij de signaalfunctie van jouw emoties, of blijf je deze negeren en onderdrukken? Achter elke emotie schuilt namelijk een onderliggende behoefte.

Door je zelfobservator aan te zetten kan je zelfoordelen en kritiek beter begrijpen en ombuigen naar onderliggende behoeftes. Zo zal een gebrek aan (zelf)waardering al snel zorgen voor twijfels en negatieve gedachten en vice versa. Wanneer je dit blijft negeren kan dit uiteindelijk leiden tot onproductieve gedragspatronen zoals perfectionisme of faalangst.

2. Empathish luisteren

Vervolgens is er het vermogen om empathisch te luisteren. Kan jij voldoende aandachtig luisteren om de onderliggende emoties van de ander op te pikken? Er zijn heel wat signalen waar je op kan letten. Denk bijvoorbeeld aan taalgebruik, tonaliteit, snelheid, non-verbale signalen, mimiek,…

Uiteraard breng je vermoedens telkens in als assumptie. Je stelt vragen om jezelf te verdiepen in de ander, niet om je gelijk te halen. Bijvoorbeeld: “Het lijkt alsof… Hoe kijk jij hiernaar?”

3. Empathisch uitdrukken

Ten slotte is jezelf empathisch uitdrukken ook een belangrijk onderdeel van verbindende communicatie. Je wil namelijk de ander meer inzicht geven in jouw onderliggende noden en behoeften. Met andere woorden, je laat de waterlijn zakken.

• Het effect benoemen van gedrag en gebeurtenissen op jouw gevoel
• Assertief leren communiceren van jouw noden en behoeften
• Verantwoordelijkheid bewaren over jouw eigen gevoel, en niet afschuiven

De impact & voordelen van verbindende communicatie

Verbindende communicatie vertrekt vanuit de positieve intentie om de ander beter te begrijpen, niet om je gelijk te halen. Het is dus een manier om open dialoog te creëren tussen twee of meer partijen.

Daarbij brengt geweldloos communiceren verschillende voordelen met zich mee:

• Brengt structuur in je gesprek
• Buigt kritiek om naar constructieve feedback
• Vertrekt vanuit wederzijds respect
• Geweldloos communiceren verlaagt de drempel naar open dialoog op de werkvloer
• Het maakt frustraties binnen het team bespreekbaar en dus ook werkbaar
• - …

Kortom, verbindende communicatie kijkt voorbij de symptoomoplossing, en duikt dieper tot de kern van het probleem. Het verhoogt wederzijds begrip omtrent onderliggende intenties en drijfveren, wat op zijn beurt de teamdynamieken en samenwerking optimaliseert. Je geeft anderen een richtlijn om beter met jou om te gaan. Door duidelijk jouw gevoelens en noden te communiceren kan de rest van het team hier rekening mee houden en omgekeerd.

Ontdek meer gesprekstechnieken zoals verbindende communicatie en ervaar zelf de impact van open dialoog!